فولاد vcn، مخفف فولاد “vanadium carbide nitride“ میباشد. یکی از ویژگیهای این فولاد، قابلیت عملیات حرارتی بسیار خوب آن است. فولاد vcn، در برابر گرما مقاوم بوده، بنابراین، در ساخت قطعات و دستگاههایی که در معرض بارهای کششی، خمشی و پیچشی قرار دارند؛ کاربرد دارد. از دیگر ویژگیهای این فولاد به مقاومت بالا دربرابر شکست میتوان اشاره کرد. از گروههای اصلی فولاد vcn100 ،vcn150 و vcn20 میباشند که هرکدام در صنعت کاربردهای خاص خود را دارند. کاربرد فولاد vcn150 در مقایسه با سایر انواع فولاد vcn گسترده تر است.
فولاد vcn150، مقاومت کمتری نسبت به فولاد vcn200 دارد. فولادهای vcn، در ساخت قطعات بلند ماشین آلاتی که به استحکام کششی و مقاومت به ضربه بالایی احتیاج دارند؛ در میل لنگها، صفحه دیسک، محورهای غیرمرکز، میل سوپاپ، قطعات دندانهدار و شاسی خودرو نیز استفاده میشوند.
فولاد vcn150، که به آن فولاد ۶۵۸۰ نیز گفته میشود، عملیات حرارتی پذیر، کم آلیاژ و حاوی نیکل، کروم و مولیبدن است. این فولاد بهدلیل چقرمگی و توانایی ایجاد مقاومت بالا هنگام عملیات حرارتی و حفظ مقاومت به خستگی، فولادی شناخته شده است. فولاد vcn150، بسیار محبوب و متنوع میباشد. این فولاد ها را میتوان از طریق عملیات حرارتی به استحکام کششی مطلوب رساند.
میلگرد VCN150 از آلیاژ نیکل و کروم کمتری برخوردار بوده و نسبت به میلگرد VCN100 ارزانتر است. این نوع فولاد در ایران به دلیل قیمت ارزانتر، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. فولاد VCN150 نسبت به VCN100 به میزان ۱۰۰ واحد از تنش تسلیم بالاتری برخوردار است؛ این یعنی از لحاظ استحکام مقاومت بیشتری نسبت به VCN100 دارد. همچنین، این نوع میلگرد صنعتی VCN دارای قابلیت عملیات حرارتی بوده و در استاندارد آلمان با کد ۱.۶۵۸۲ شناخته میشود.
ساختار این فولاد آلیاژی مشابه VCN100 است با این تفاوت که به دلیل سطح بالاتر عناصر آلیاژی، از خواص مکانیکی بهتر با راندمان بالاتر برخوردار بوده و یکی از مهمترین فولادها در صنعت مهندسی به شمار میرود. برای تولید این فولاد، عناصر آلیاژی از جمله نیکل، مولیبدن و کروم را به شکل فرو نیکل، فرو مولیبدن و فرو کروم به مذاب فولاد کربنی اضافه میکنند. سپس، مذاب آلیاژ به روش ریختهگری پیوسته به قالبهای تختال، شمشه یا شمشال ریخته میشود. در ساخت میلگرد صنعتی VCN نیز شمشههای فولادی از این جنس به کار میروند که پس از انجام چند مرحله نورد گرم، میلگردها با قطرهای مختلف تولید میشوند.
سطح پرداختشده فولاد VCN150 به رنگ مشکی، ماشینکاریشده، پوستهپوستهشده و تراشکاریشده است یا میتواند بسته به خواسته و نیاز مشتری، شکل دیگری داشته باشد. از ویژگیهای اصلی این فولاد میتوان به چقرمگی و مقاومت به خستگی بالا اشاره کرد. اصلیترین عملیات حرارتی که میتوان روی میلگرد VCN150 انجام داد عبارتند از نرماله کردن، آنیل کردن، آبدهی یا سختکاری و تمپر کردن.
میلگرد VCN150 بیشتر در قطرهای ۵ تا ۲۰۰ میلیمتر مورد استفاده قرار گرفته و از جمله کاربردهای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت شفتهای خارج از مرکز
- ساخت انواع چرخ دنده
- ساخت شفتهای مربوط به صنعت سیمان
- بهترین فولاد برای تیغههای برش ورقهای سیاه و گالوانیزه با ضخامت بالای ۱۵ میلیمتر و حتی ۴۰ میلیمتر به دلیل چقرمگی بالا و سایش مناسب
نظری نیست.